Katedra Pedagogiki Specjalnej
Katedra Pedagogiki Specjalnej
dr hab. Krystyna Barłóg, prof. UR Kierownik
dr hab. Beata Gumienny, prof. UR
dr Anna Gagat-Matuła
dr Tomasz Gosztyła
dr Joanna Leśniak
dr Aneta Lew-Koralewicz
dr Agnieszka Łaba-Hornecka
dr Aleksandra Mach
dr Izabela Marczykowska
dr Małgorzata Zaborniak-Sobczak
Katedra Pedagogiki Specjalnej, stanowi jednostkę organizacyjną Instytutu Pedagogiki, która funkcjonowała od 2009 roku jako Zakład Pedagogiki Specjalnej. Rzeszowska Pedagogika Specjalna ma już długą historię i łączy się z nazwiskiem światowej sławy profesora Aleksandra Hulka, prekursora integracji, inkluzji, twórcy rehabilitacji społecznej i zawodowej, który w latach 70-tych organizował w Instytucie Pedagogiki Światowe Zjazdy Pedagogiki Specjalnej.
Profil naukowo-badawczy
Problematyka naukowo-badawcza Katedry wpisuje się w obszary badawcze szeroko rozumianych kontekstów i wyzwań współczesnej pedagogiki specjalnej. Problematyka badawcza pracowników Katedry usytuowana jest w nowatorskich działaniach inkluzyjnych i wspomagających wobec osób z niepełnosprawnościami i ich rodzin. Pierwszy z realizowanych celów dotyczy analizy rozważań teoretycznych i empirycznych w zakresie uwarunkowań, oczekiwań i efektów systemowych rozwiązań obejmujących różne konteksty edukacji i rozwoju, kształtowania osobowej dojrzałości, autonomii, lepszej jakości życia podmiotów pedagogiki specjalnej. Kolejny dotyczy problematyki funkcjonowania i wspierania rodzin osób z niepełnosprawnościami. Obejmuje on analizę codziennych wyzwań, potrzeb i zasobów rodzinnych, znaczenia problemu niepełnosprawności dla relacji wewnątrzrodzinnych. Pracownicy Katedry podejmują także badania nad skutecznością systemów wsparcia oraz nad modelami współpracy specjalistów z rodzinami.
Pracownicy Katedry Pedagogiki Specjalnej realizują zarówno indywidualne jak i zespołowe projekty badawcze o charakterze międzynarodowym i ogólnopolskim. Uczestniczą w programach wymiany akademickiej Erasmus+.
Działalność dydaktyczna
Pracownicy Katedry prowadzą wykłady, ćwiczenia i seminaria magisterskie na kierunku pedagogika specjalna oraz kierunkach pedagogicznych i innych prowadzonych przez Uniwersytet Rzeszowski. To wykłady i ćwiczenia m. in. z: pedagogiki specjalnej, edukacji integracyjnej i inkluzyjnej, diagnozy, metodologii badań jakościowych, subdyscyplin pedagogiki specjalnej, specjalnych potrzeb edukacyjnych, metodyki pracy z rodziną osób ze spektrum autyzmu, psychologii edukacyjnej i rozwojowej, form opieki i wsparcia dzieci i młodzieży z niepełnosprawnością, projektowania pracy z dzieckiem ze SPE, metodyk pracy i dydaktyki specjalnej, treningu twórczości, wczesnego wspomagania rozwoju, alternatywnych i wspomagających metod komunikacji, interdyscyplinarnych studiów nad niepełnosprawnością (disability studies). Pracownicy Katedry prowadzą również zajęcia na studiach podyplomowych, a także w ramach programu Erasmus+.
Działalność organizacyjna
Pracownicy Katedry są zaangażowani w wiele aktywności na rzecz Uczelni, Instytutu i Wydziału. Aktywnie uczestniczą w posiedzeniach Sekcji Pedagogiki Specjalnej oraz Komitetu Eksperckiego Polskiej Akademii Nauk, Rady Dyscypliny Naukowej i Rady Wydziału. W ramach działalności organizacyjnej pracownicy Katedry są także czynnymi członkami Szkoły Doktorskiej UR, Komisji Rekrutacyjnej, Zespołu ds. Oceny Jakościowej Prac Dyplomowych, Komisji UR ds. równego traktowania, Zespołu ds. Interesariuszy Zewnętrznych, Komisji d/s promocji Instytutu Pedagogiki, Biura ds. Osób z Niepełnosprawnościami UR. Katedra przygotowała i uruchomiła kierunek pedagogika specjalna i czynnie uczestniczy w działaniach Zespołu programowego ds. kierunku pedagogika specjalna. Pracownicy sprawują opiekę nad kolejnymi rocznikami studentów, koordynują i nadzorują praktyki studenckie. Ponadto pełnią funkcje członków redakcji czasopism krajowych oraz recenzentów artykułów publikowanych w czasopismach naukowych polskich i zagranicznych.
Współpraca z otoczeniem społecznym
Szkoła Specjalna UNICEF w Rzeszowie
Polskie Stowarzyszenie na rzecz Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną Koło w Przemyślu
Polskie Stowarzyszenie na rzecz Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną Koło w Ropczycach
Przedszkole Ogród Dobrych Serc w Ropczycach
Zespół Szkół przy Szpitalu Klinicznym Nr 2 w Rzeszowie
Ośrodek Wczesnej Interwencji w Rzeszowie
Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna Nr1i Nr2 w Rzeszowie
Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Łańcucie
Titum – Stowarzyszenie na Rzecz Wspomagania Rozwoju Dzieci i Młodzieży w Rzeszowie
Niepubliczne Przedszkole dla Dzieci Niepełnosprawnych i Autystycznych NIEBIESKA KRAINA w Łańcucie i Soninie
Niepubliczne Przedszkole „Niezapominajka” w Rzeszowie
Inne placówki i organizacje działające na rzecz osób z niepełnosprawnościami
Opieka nad organizacjami studenckimi
Przy Katedrze Pedagogiki Specjalnej działają dwa koła naukowe:
Studenckie Koło Naukowe Pedagogów i Pedagogów Specjalnych
Studenckie Koło Naukowe Wsparcia Osób ze Spektrum Autyzmu ABC-ASD
Działalność w Kołach Naukowych umożliwia Studentom rozwijanie własnych zainteresowań badawczych oraz pogłębianie wiedzy na temat funkcjonowania osób ze specjalnymi potrzebami rozwojowymi i edukacyjnymi. Uczestnicy rozwijają kompetencje wychowawcze i terapeutyczne, a także kształtują wrażliwość, empatię i otwartość na potrzeby osób z niepełnosprawnościami.
Organizacja/współorganizacja Konferencji Naukowych
Organizacja Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej z cyklu: Konteksty i wyzwania współczesnej pedagogiki specjalnej. Temat: Edukacja i wsparcie osób z niepełnosprawnościami oraz ich rodzin” UR Rzeszów, 16/17 października 2025 r.
Organizacja Ogólnopolskiej Studenckiej Konferencji Naukowej: Osoby ze spektrum autyzmu w środowisku społecznym – konteksty teoretyczne i praktyczne, 30 marca 2023 r.
Współorganizacja Sympozjum: Maria Grzegorzewska jako prekursor Pedagogiki Specjalnej w Polsce (2022 - rokiem Marii Grzegorzewskiej), 27 maja 2022 r.
