Centrum Badań Regionalnych i Transgranicznych
Centrum Badań Regionalnych i Transgranicznych powstało z myślą stworzenia platformy współpracy Wydziału Ekonomii Uniwersytetu Rzeszowskiego z międzynarodowym otoczeniem społeczno-gospodarczym, a także jako instrument wsparcia badań naukowych o tematyce transgranicznej.
Za początek działań Centrum można uznać rok 2013, w którym podpisana została umowa partnerska w sprawie powołania Naukowo-Informacyjno-Statystycznego Klastra Transgranicznego (podpisana we Lwowie w dniu 20 marca 2013 roku). Partnerami tej umowy byli:
- Instytut Badań Regionalnych Narodowej Akademii Nauk Ukrainy z siedzibą we Lwowie,
- Urząd Statystyczny we Lwowie,
- Lwowski Uniwersytet Narodowy im. Iwana Franki Wydział Ekonomii,
- Organizacja Społeczna Lwowski Regionalny Związek Ekonomistów,
- Urząd Statystyczny w Rzeszowie,
- Wydział Ekonomii Uniwersytetu Rzeszowskiego oraz Centrum Badań i Edukacji Statystycznej GUS.
Początkowo Centrum Badań Regionalnych i Transgranicznych funkcjonowało jako jednostka nieformalna, w ramach której zrealizowano kilka konferencji naukowych. Były to m.in.:
- „Potencjał społeczno-gospodarczy współpracy transgranicznej” 18-20 kwietnia 2016 Lwów, Uniwersytet Narodowy Iwana Franki we Lwowie,
- „Tworzenie systemu kluczowych wskaźników oceny rozwoju społeczno–gospodarczego obszarów transgranicznych”, 25 -26 kwietnia 2017 r., Uniwersytet Narodowy Iwana Franki we Lwowie, Urząd Statystyczny we Lwowie Lwów,
- Międzynarodowa konferencja naukowa pt. „Depopulacja w krajach i regionach Trójmorza uwarunkowania i konsekwencje”, 17 lutego 2020 r. Uniwersytet Rzeszowski.
Pełna lista konferencji znajduje się na stronie Konferencje naukowe.
W 2018 roku podjęto próbę sformalizowania działań Centrum. Pierwszym krokiem w tym kierunku była Uchwała Senatu Uniwersytetu Rzeszowskiego nr 394/12/2018 z dnia 20 grudnia 2018 roku o utworzeniu Centrum Badań Regionalnych i Transgranicznych będącego centrum naukowym. Na mocy Uchwały Centrum stało się jednostką organizacyjną (badawczą) Uniwersytetu Rzeszowskiego, prowadzącą i wspierającą interdyscyplinarną działalność badawczą, szkoleniową, ekspercką i promocyjną, jak również pełni rolę koordynatora oraz integratora działań związanych z szeroko rozumianą problematyką regionalną i transgraniczną. Siedziba Centrum mieściła się na Wydziale Ekonomii Uniwersytetu Rzeszowskiego, obecnie Instytutu Ekonomii i Finansów.
Centrum Badań Regionalnych i Transgranicznych realizuje swoje zadania m.in. poprzez:
- prowadzenie badań naukowych i innowacyjnych projektów,
- budowanie zasobów informacyjnych dotyczących procesów i gospodarek transgranicznym mających znaczenie nie tylko regionalne, ale także strategiczne dla kształtowania polityk makroekonomicznych z perspektywą utworzenia Obserwatorium Regionów Trójmorza,
- koordynację współpracy w ramach Obserwatorium Regionów Trójmorza oraz Naukowo-Informacyjno-Statystycznego Klastra Transgranicznego „INFOSTAT UKRAINA-POLSKA”,
- Organizowanie/współorganizowania spotkań, wykładów otwartych, debat, seminariów, konferencji i kongresów.
Pełna lista znajduje się na stronie Zadania Centrum.
W ramach Centrum powołano czasopismo TRANSBORDER ECONOMICS International Journal on Transborder Economics, Politics and Statistics. Czasopismo ukazywało się w latach 2016-2018, w ciągu których zostały wydane cztery numery. Natomiast we współpracy z Urzędem Statystycznym w Rzeszowie opracowana została monografia pt. Obszary transgraniczne Polski, Ukrainy i Słowacji – czynniki progresji i peryferyzacji, Wyd. Urząd Statystyczny w Rzeszowie, Uniwersytet Rzeszowski, Rzeszów 2015.
Warto dodać, że Centrum aktywnie włączyło się w tematykę Trójmorza, czego efektem są opracowane materiały dotyczące potencjału państw Trójmorza, a obecnie przygotowywana jest na ich bazie monografia (w druku). Działanie to wpisuje się w realizację podpisanej Deklaracji na rzecz utworzenia Obserwatorium Regionów Trójmorza. Dla efektywnej i wzajemnie korzystnej współpracy krajów Trójmorza, strony Deklaracji uznały za konieczne budowę jednolitej infrastruktury informacyjnej Trójmorza.