Fredrik Backman "Mężczyzna imieniem OVE"

Powieść opisująca 40 scen z życia dojrzałego mężczyzny, stanowiących prawie gotowy scenariusz filmowy. Na podstawie książki nakręcono już 2 filmy - produkcji szwedzkiej i amerykańskiej. Tytułowy bohater to na pozór gburowaty, zgorzkniały 60-latek po przejściach, który jak sam stwierdza "ma więcej lat za sobą niż przed sobą" i ma trudność z zaakceptowaniem obecnego życia. Niedawno stracił ukochaną żonę, jest bezdzietny, a pracodawca postanowił właśnie teraz odesłać go na emeryturę. Ove traci w jednym czasie wszystko co nadawało sens jego życiu. Nowa sytuacja wydaje się go przerastać. Tęsknota za żoną, samotność, poczucie bezsensu życia, popycha go do prób samobójczych. Pierwsza na szczęście nieudana przez niedopatrzenie sprawcy, a kolejne przerwane niespodziewanymi sytuacjami wymagającymi niezwłocznej reakcji ze strony Ovego, który musi wybierać między niesieniem pomocy a realizacją swoich planów. Zawsze priorytetem jest dobro innych ludzi. W opisanych scenach z życia, poznajemy mężczyznę o żelaznych zasadach, uczciwego, szczerego, prostolinijnego, na pozór grubianina, a w rzeczywistości człowieka łagodnego, wrażliwego, o tak zwanym " gołębim sercu".

Historia jego życia, pełnego piętrzących się trudności, kształtuje charakter. W pracy zawodowej i w życiu prywatnym jest niezłomny i uczciwy, choć płaci za to wysoką cenę. Jest "człowiekiem czerni i bieli", jego wybory cechuje przyzwoitość, prawość i odwaga. Ratując z pożaru życie dziecka, traci swój dopiero co wyremontowany dom. Mimo że zostaje z niczym i musi zaczynać od zera, nie poddaje się, walczy.   W życiu Ovego są też dni szczęśliwe. Zdobywa sympatię pięknej, łagodnej i empatycznej Soni. Żeni się, a jego dotychczasowe czarno-białe życie nabiera kolorów. Małżonkowie kupują domek na nowo powstałym osiedlu, nawiązują przyjaźń z parą z sąsiedztwa. Niestety, tragiczny w skutkach wypadek zmienia drastycznie ich życie. Tragedia nie załamuje pary. Ove przystosowuje dom do potrzeb żony przykutej do wózka inwalidzkiego, umożliwia kontynuację pracy nauczycielki w szkole dla trudnej młodzieży. Mężczyzna angażuje się społecznie w zarządzie osiedla, dbając o porządek i bezpieczeństwo mieszkańców. Ich ułożone na nowo i uporządkowane życie przerywa śmiertelna choroba i śmierć Soni.   Jednoczesna utrata żony i pracy sprawia, że mężczyzna zamyka się w sobie, staje się złośliwym, sarkastycznym starcem, którego irytuje otoczenie, a myśli samobójcze są natręctwem.

Ratunkiem okazują się nowi sąsiedzi. Młode małżeństwo z dziećmi absorbuje Ovego swymi problemami. Mimo woli zaczyna uczestniczyć w życiu tej rodziny. Ich nieporadność, a jego zaradność w podstawowych domowych zajęciach, pomaga mu odnaleźć się w nowej rzeczywistości. Dzięki sąsiadom naprawiają się relacje Ovego z pozostałymi mieszkańcami osiedla. Wspólnymi siłami ratują starsze małżeństwo przed oszustami udającymi urzędników z pomocy społecznej. Ove z narażeniem życia rusza z obywatelską interwencją, broniąc przed złodziejami domu sąsiadów przebywających na wakacjach. Potrafi też w krótkiej męskiej rozmowie przekonać ojca homoseksualisty, że wyrzucenie syna z domu, to   nie jest sposób na rozwiązywanie problemu w ich relacjach. Kiedy indziej ratuje przed śmiercią ojca rodziny, który wskutek ataku choroby spadł z peronu prosto pod nadjeżdżający pociąg .                             

Kiedy Ove odnajduje spokój i sens życia, odzyskuje sympatię i poważanie wśród   sąsiadów, nadciąga kolejny cios. Lekarze stwierdzają u niego chorobę, którą diagnozują jako "za duże serce". Jakże trafna diagnoza, nie tylko z medycznego punktu widzenia. Ove zostaje dobroczyńcą również po śmierci, dzięki założonej fundacji wspierającej trudną młodzież.

W powieści poruszono problem relacji międzyludzkich w społeczności dużych miast. Egoizmowi i złośliwościom, których nie brak w codziennym, sąsiedzkim życiu, przeciwstawia altruistyczną postawę głównego bohatera, kryjącego się jak żółw pod pancerzem obojętności i gburowatości. Autor uświadamia nam, jak sąsiedzka życzliwość łączy pokolenia i jak jesteśmy sobie nawzajem potrzebni. Koniecznie przeczytajcie tę książkę zanim obejrzycie film.

Renata Jarzębińska-Skupień