Neolit Tracji egejskiej

Neolit Tracji egejskiej

Kierownik - dr Maciej Dębiec

Okres realizacji - 28.11.2023 - 27.11.2024

Wartość dofinansowania - 28 809 PLN

Instytucja finansująca – Narodowe Centrum Nauki / MINIATURA

Data podpisania umowy o finansowanie - 13.11.2023 r.

Opis projektu
Zarys problematyki: Przejście od gospodarki przyswajalnej do wytwórczej jest jednym z najważniejszych etapów w dziejach ludzkości. Na terenie Europy kontynentalnej pierwsze społeczności neolityczne pojawiają się w Grecji. Dotychczas wskazywano na Tesalię, jako krainę, gdzie pojawiły się najwcześniej. W ostatnich latach włączono również Macedonię oraz Trację Egejską i okolice Morza Marmara. Zaproponowano również, iż do Macedonii środkowej neolit dotarł drogą morską (Urem-Kotsou, Kotsos 2020, 95-96). Nie można wykluczyć też drogi lądowej, na co wskazują odkrycia w Tracji Egejskiej (Makri, Krovili, Paradimi) czy z okolic Morza Marmara (Hoca Çemşe). Cel i środki do jego uzyskania: Głównym celem projektu jest poszukiwanie nowych stanowisk neolitycznych w okolicach miasta Komotini w Tracji Egejskiej. Zamierzam to osiągnąć poprzez szczegółowe badania powierzchniowe w okolicach tellu Paradimi (ryc. 1). W terenie działać będzie grupa 8-osobowa. Wdrożona zostanie natychmiastowa digitalizacja danych terenowych za pomocą gotowej bezpłatnej aplikacji mobilnej typu open source do szybkiego rejestrowania znalezisk powierzchniowych (opracowana przez Prof. Kyriakosa Sgouropoulosa i skutecznie wykorzystana w projekcie MapFarm). Obszar: Do badań wstępnych został wyznaczony teren na południe od miasta Komotini, w dolinie niewielkiej rzeki Vosvos (teren jest sprzyjający ze względu na brak głębokich pokładów aluwialnych). Jednym z centralnych punktów tego obszaru jest tell Paradimi z sekwencją neolitycznych nawarstwień od wczesnego od środkowego/późnego neolitu. Na północnym krańcu wyznaczonego obszaru zlokalizowane jest kolejne neolityczne stanowisko Yfantes, prawdopodobnie kolejny tell. Czas i Zespół: Planowane jest przeprowadzenie badań wczesną jesienią, kiedy dostępność terenów rolniczych jest największa (uprawy to głównie bawełna i pszenica). Grupa będzie liczyła 8 osób, w tym dr M. Dębiec oraz mgr P. Chrysafakoglou, a także studenci Uniwersytetów w Komotini i Salonikach. Konsultanci to Prof. D. Urem-Kotsou, Prof. D. Matsas oraz dr Marina Tasaklaki. M. Dębiec uzyskał już oficjalne pozwolenie od Eforatu w Komotini na prowadzenie badań powierzchniowych na wyznaczonym obszarze. Spodziewane rezultaty: Odkrycie nowych stanowisk neolitycznych, w szczególności płaskich. Pozyskanie archeologicznego materiału ruchomego. Lokalizacja miejsc odpowiednich do przyszłych badań geofizycznych, archeologicznych, palinologicznych, geoarcheologicznych oraz wychodni surowców kamiennych. Efekty projektu Miniatura, w tym dla przygotowania przyszłego projektu: Projekt w ramach Miniatury pozwoli kompleksowo rozpoznać obszar testowy, zaprezentować skuteczność intensywnych badań powierzchniowych w tej części Grecji czy to dla celów naukowych czy konserwatorskich. Pozwoli też w przyszłym projekcie NCN lepiej oszacować czas i koszty, wskazać potencjalne miejsca pod przyszłe badania geofizyczne, archeologiczne, palinologiczne i geoarcheologiczne. Wszystkie te elementy będą stanowiły ważną część przyszłego projektu. Wyniki projektu zostaną opublikowane w języku angielskim w jednym z renomowanych archeologicznych czasopism europejskich oraz w roczniku Polskiego Instytutu Archeologicznego w Atenach oraz przedstawione na corocznej konferencji archeologicznej w Salonikach.