Dr Iwona Rzeszutek, pracowniczka ICBPiK współautorką manuskryptu nt. „Soma-derived 30-nt small RNAs are coupled with chromosome breakage and precisely target nontransposon DNA against elimination in Euplotes vannus” opublikowanego w prestiżowym czasopiśmie naukowym Science Advances (IF = 12.5, MNiSW = 200 pkt.).

Euplotes vannus to jednokomórkowy orzęsek  charakteryzujący się obecnością dwóch rodzajów jąder w komórce – mikronukleus (MIC) oraz makronukleus (MAC). W trakcie rozwoju tego orzęska, ok. ~80% genomu, stanowiącego transpozony oraz inne sekwencje DNA specyficzne dla linii zarodkowej (MIC) musi zostać precyzyjne usunięte w celu utworzenia funkcjonalnego jądra linii somatycznej (MAC). Jednak mechanizm, dzięki któremu E. vannus odróżnia sekwencje DNA przeznaczone do zachowania od tych podlegających eliminacji, pozostawał dotychczas nieznany. Dzięki swoim badaniom, międzynarodowy zespół naukowców odkrył nową klasę małych cząsteczek RNA o długości 30 nukleotydów (nt), produkowanych przez rybonukleazę typu Dicer. Te 30 nt sRNAs precyzyjnie rozpoznają i chronią  właściwe sekwencje DNA przed usunięciem, odgrywając kluczową rolę w zachowaniu integralności genomu E. vannus.

Odkrycie to stanowi istotny krok w zrozumieniu ewolucji mechanizmów kontroli genomu i ukazuje niezwykłą różnorodność strategii, jakie wykształciły jednokomórkowe organizmy eukariotyczne, by chronić swój materiał genetyczny.

Ze szczegółami badań można zapoznać się pod linkiem: https://www.science.org/doi/10.1126/sciadv.adx3690