W najnowszej pracy przeglądowej opublikowanej w czasopiśmie Molecular Pharmaceutics (ACS) dr Solarska-Ściuk z Wydziału Biotechnologii UR  prezentuje krytyczną analizę obecnego stanu wiedzy dotyczącą wykorzystania nanocząstek krzemionki oraz liposomów jako innowacyjnych systemów dostarczania leków.

Systemy dostarczania leków oparte na nanocząstkach krzemionki oraz liposomach stanowią jedne z najważniejszych platform dożylnego podawania substancji czynnych. Ich zalety (wysoka biokompatybilność, szerokie możliwości modyfikacji powierzchni oraz zdolność do efektywnej enkapsulacji różnorodnych cząsteczek terapeutycznych) umożliwiają precyzyjne i kontrolowane dawkowanie leku. Zarówno nanocząstki krzemionki, jak i liposomy wchodzą w bezpośredni kontakt z komórkami śródbłonka oraz elementami krwi (erytrocytami i leukocytami), co w niektórych przypadkach może prowadzić do cytotoksyczności. Mimo licznych badań mechanizmy tych niekorzystnych oddziaływań na zdrowe komórki wciąż wymagają dogłębnej analizy.

Stopień toksyczności nośników zależy w dużym stopniu od ich właściwości fizykochemicznych tj., wielkości, ładunku powierzchniowego czy sposobu funkcjonalizacji, a także od rodzaju napotkanych komórek.

Celem pracy było przybliżenie molekularnych i komórkowych zaburzeń wywoływanych przez nanocząstki krzemionki (MSN) i liposomy. W obliczu tych wyzwań obiecującymi strategiami minimalizacji ryzyka wydają się być modyfikacje powierzchni nośników oraz dostosowanie ich struktury morfologicznej. Wdrożenie takich rozwiązań może doprowadzić do stworzenia nanomateriałów o obniżonym profilu toksykologicznym, co przełoży się na wyższe bezpieczeństwo i skuteczność w zastosowaniach klinicznych.

Zapraszamy do lektury

Solarska-Ściuk K, Pruchnik H. A Critical View on the Biocompatibility of Silica Nanoparticles and Liposomes as Drug Delivery Systems. Mol Pharm. 2025 May 9. doi: 10.1021/acs.molpharmaceut.5c00501. Epub ahead of print. PMID: 40340409