Najmłodsza włoska polonistyka na najstarszym w Europie Uniwersytecie w Bolonii święciła w 2025 roku dwudziestopięciolecie swego istnienia. Najważniejszym elementem jej jubileuszu była międzynarodowa konferencja naukowa La poesia polacca nel nuovo millenio. Testi, protagonisti, tendenze (Poezja polska nowego millenium. Utwory, przedstawiciele, trendy), która odbyła się w Dipartimento di Lingue, Letterature e Culture Moderne Uniwersytetu w Bolonii w dniach 27–28 listopada 2025 roku. Na zaproszenie kierującego bolońską polonistyką profesora Andrei Ceccerellego uczestniczyła w niej profesorka (wł. professoressa) Magdalena Rabizo-Birek, która w przepięknej, zabytkowej Auli Prodi wygłosiła referat o poemacie Ijasz Tomasza Różyckiego. Poezja tego autora cieszy się we Włoszech zainteresowaniem włoskich tłumaczy. Ukazał się tam przed laty wybór jego wczesnej poezji Antimondo w przekładach Leonarda Masiego i Alejandra Ajresa (2009), na wydanie czeka antologia jego liryki z tomów ostatnich w przekładach Masiego i Ceccerellego. Konferencja była okazją do spotkania ze sobą polonistów z wszystkich ośrodków akademickich Italii, którzy wygłaszali referaty i prowadzili obrady konferencji, której językami konferencji były włoski i polski. Niewielka grupa polskich i jednego ukraińskiego uczestników (Tomasz Bilczewski, Magdalena i Paweł Graffowie, Paweł Mackiewicz, Krzysztof Skibski, Jurij Zawadski), którzy przedstawili swoje odczytania współczesnej polskiej poezji, podziwiała kunszt analityczny włoskich koleżanek i kolegów, prezentujących często pierwsze, obszerne i wnikliwe szkice o poezji: Krystyny Dąbrowskiej (Luigi Marinelli), Anny Adamowicz i Pauliny Pidzik (Marina Ciccarini), Stanisława Kaliny Jaglarza (Gulia Rondone), Małgorzaty Lebdy (Sara Quondamatteo), Antoniny Tosiek (Nadzieja Bąkowska), Ariela Rosé (Alessandro Achilli). Wysłuchali także interesującego szkicu o środkowoeuropejskich tropach i fascynacjach wybitnej włoskiej poetki Antonelli (Alessandro Baldacci), oraz syntez tendencji w nowej polskiej poezji (Andrea Ceccerelli), rosnącej w niej obecności kobiet (Serena Buti), inspiracjach i przesłaniach współczesnych poematów (Leonardo Masi). Szczególne miejsce miała w konferencji uwielbiana we Włoszech Wisława Szymborska, która gościła przed laty na Uniwersytecie Bolońskim, co upamiętnił film dokumentalny, będącym fragmentem okolicznościowej wystawy w hallu goszczącego konferencję wydziału, którą otwierał konterfekt jednego z najsławniejszych studentów bolońskiego uniwersytetu – Mikołaja Kopernika, ale upamiętniono na nim także ostatnią polską noblistkę Olgę Tokarczuk. Wykład prezentujący światową recepcję twórczości Szymborskiej, w której najwięcej miejsca zajęła jej rozległa i wielopłaszczyznowa obecność we Włoszech, brawurowo i z humorem przedstawił profesor Michał Rusinek, prezes Fundacji Wisławy Szymborskiej, zaprzyjaźniony z bolońskimi polonistami. Panteon polskich pisarzy dopełnili na konferencji Zbigniew Herbert i Władysław Reymont. Film Zbigniew Herbert. Barbarzyńca w ogrodzie z unikalnymi zapisami wypowiedzi wielu znakomitych postaci światowej kultury we włoskiej wersji językowej przedstawili jego autorzy – scenarzysta Andrzej Franaszek i reżyser Rafael Lewandowski. Profesor Ceccerelii promował wydany właśnie we Włoszech w jego przekładzie pierwszy tom prozy Herberta Martwa natura z wędzidłem. Noblista Władysław Reymont był bohaterem wystawy plakatów studentów Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie – plonu tegorocznego konkursu im. Adama Wodnickiego, którego wernisaż uświetnił obrady konferencji. Pomysłodawcą tematu tegorocznej edycji konkursu był gość konferencji – poeta i tłumacz włoskiej literatury Jarosław Mikołajewski. Wraz z Marzanną Bogumiłą Kielar był on bohaterem poetyckiego wieczoru, na którym czytano wiersze obojga poetów we włoskich przekładach, przy czym utwory polskiej poetki tłumaczyli na włoski i czytali studenci bolońskiej polonistyki, wierni słuchacze obrad konferencji. Uczestnikom obrad sprzyjała słoneczna choć chłodna aura, dzięki której mogli podziwiać skarby bolońskiej starówki – kilometry portyków, wysokie wieże obronne i słynną fontannę Neptuna, nieopodal którego ustawiono już ogromną świąteczną choinkę. Największym świętem dla polskich uczestników konferencji było żywe zainteresowanie naszą literaturą wśród włoskich koleżanek i kolegów, którzy potrafią skutecznie zainteresować własnymi fascynacjami swoje studentki i studentów.

Zdjęcia: Magdalena Rabizo-Birek, Andrea Ceccerelli