W dniu 26 listopada 2025 r. na Kampusie Zalesie Uniwersytetu Rzeszowskiego odbyła się konferencja pt. „Współczesna gospodarka – obecne trendy i nowe horyzonty. III edycja”, organizowana przez Oddział Okręgowy NBP w Rzeszowie we współpracy z Wydziałem Ekonomii i Finansów Uniwersytetu Rzeszowskiego.

Gości i prelegentów powitał Jerzy Guniewski, Dyrektor Oddziału Okręgowego NBP w Rzeszowie - przewodniczący Komitetu Organizacyjnego konferencji. Wyraził on podziękowanie dla władz Wydziału Ekonomii i Finansów UR za współpracę w organizacji konferencji, a także dla kierownictwa Izby Administracji Skarbowej w Rzeszowie, która włączyła się aktywnie w to wydarzenie poprzez m.in. utworzenie stanowiska eksperckiego dotyczącego KSeF (Krajowego Systemu e-Faktur). Dyrektor Guniewski podkreślał, że konferencja staje się ważnym, cyklicznym forum wymiany wiedzy między środowiskiem naukowym, administracją publiczną, oświatą oraz sektorem gospodarczym i finansowym. Następnie głos zabrał JM Rektor UR, prof. dr hab. n. med. Adam Reich, zawracając uwagę na znaczenie problemów omawianych podczas konferencji, obejmujących aktualne wyzwania gospodarcze, technologiczne, społeczne i związane z bezpieczeństwem. Uczestników powitał również Dziekan WEiF UR – dr hab. Bogdan Wierzbiński, prof. UR, podkreślając, że Wydział Ekonomii i Finansów jest miejscem, w którym nauka spotyka się z praktyką gospodarczą oraz gdzie dokonuje się realnej wymiany doświadczeń między przedstawicielami środowiska akademickiego, instytucjami publicznymi i sektorem biznesu.

Część I konferencji

Pierwszą sesję poprowadził dr hab. Ryszard Kata, prof. UR, Prodziekan ds. Nauki WEiF UR. Wystąpili w niej eksperci Narodowego Banku Polskiego.

Dr Piotr Boguszewski, doradca ekonomiczny (Departament Analiz i Badań Ekonomicznych NBP), zaprezentował referat pt. „Sytuacja gospodarcza w Polsce i na świecie w świetle analiz NBP”. Omówił kluczowe uwarunkowania zewnętrzne i wewnętrzne determinujące dynamikę wzrostu gospodarczego Polski w ostatnich latach oraz perspektywy na kolejne okresy. Podkreślał, że pomimo zmian polityki taryfowej, handel światowy rośnie, a najnowsze prognozy wskazują na jego dalszą – choć słabszą – ekspansję. Ekspozycja polskiej gospodarki na wzrost protekcjonizmu jest relatywnie niewielka, a miary niepewności są obecnie, w ocenie przedsiębiorców, zbliżone do wieloletnich średnich. Prognozy makroekonomiczne wskazują, że polska gospodarka w najbliższym czasie nadal będzie się rozwijać, a jednym z głównych czynników prowzrostowych w 2026 r. staną się inwestycje. Zdaniem eksperta, bardzo pozytywnym trendem obserwowanym w 2025 r. był spadek inflacji do poziomu zgodnego z celem inflacyjnym NBP, który nastąpił w warunkach solidnego i przyspieszającego, w kolejnych kwartałach, tempa wzrostu PKB oraz korzystnej sytuacji na rynku pracy.

Następnie Jacek Kocerka, Zastępca Dyrektora Departamentu Statystyki NBP, przedstawił referat pt. „Relacje polskiej gospodarki z zagranicą – handel międzynarodowy i finansowanie zagraniczne”. Wskazał najważniejsze czynniki kształtujące konkurencyjność Polski w kontekście rachunku bieżącego i kapitałowego. Zaprezentował także wyniki obrotów handlowych i kapitałowych w latach 2020–2025 oraz dane dotyczące inwestycji zagranicznych i struktury zadłużenia zagranicznego Polski. W kontekście obrotów handlowych pozytywne jest odwrócenie w I kw. 2024 r. tendencji spadkowej eksportu, która miała początek w połowie 2022 r. Wzrost eksportu dotyczył głównie produktów rolnych oraz pozostałych towarów konsumpcyjnych. Podobnie rośnie także import towarów, głównie z takich krajów jak: Chiny, Niemcy i Korea Południowa. Inwestycje zagraniczne w Polsce wykazywały duży wzrost w 2024 r., jednakże największy napływ kapitału zagranicznego zarejestrowano w inwestycjach portfelowych. Zagraniczne inwestycje bezpośrednie w Polsce chociaż osiągały w latach 2022-2023 bardzo wysoki poziom, to jednak w ostatnim roku doszło do znacznego ich obniżenia. Zdaniem eksperta struktura bezpośrednich inwestycji zagranicznych i pochodzenie kapitału, głównie z krajów UE i Stanów Zjednoczonych, wskazują, że nasz kraj jest postrzegany jako stabilne i atrakcyjne miejsce do prowadzenia biznesu.

W trakcie dyskusji panelowej poruszono m.in. temat wpływu wojen celnych na sytuację gospodarczą Polski i świata, znaczenie problemów strukturalnych gospodarki niemieckiej dla polskiej koniunktury gospodarczej, wpływ rosnącego zadłużenia sektora publicznego na dynamikę PKB oraz możliwości zwiększenia substytucji kapitału zagranicznego kapitałem krajowym.

Część II konferencji

Drugą sesję poprowadził dr hab. Bogdan Wierzbiński, prof. UR, Dziekan WEiF UR.

W tej części wygłoszono następujące referaty:

- Dr Magdalena Cyrek (Katedra Ekonomii i MSG, UR) – „Wpływ rozwoju infrastruktury na wzrost gospodarczy polskich regionów”. W swoim wystąpieniu zaznaczyła, że choć badania potwierdzają występowanie konwergencji beta, to nie przekłada się ono na zmniejszanie zróżnicowań PKB per capita między województwami – przeciwnie, w analizowanym okresie rosły zarówno współczynnik zmienności, jak i rozstęp. Podkreśliła, że mimo wyraźnej poprawy infrastruktury po akcesji do UE, różnice między regionami wiodącymi a peryferyjnymi nadal się pogłębiają, nawet przy ogólnokrajowym wyrównywaniu jej poziomu. W związku z tym wskazała na potrzebę korekt w polityce infrastrukturalnej, aby skuteczniej ograniczać narastającą polaryzację i wspierać bardziej zrównoważony rozwój terytorialny.

- Associate Professor Ioannis Leventidis (National and Kapodistrian University of Athens) – „AI’s role in Public and Financial Governance” (Rola sztucznej inteligencji w zarządzaniu publicznym i finansowym). W swoim wystąpieniu poruszył kwestie związane z ogromnym potencjałem transformacyjnym AI, podkreślając, że jego pełne wykorzystanie wymaga oparcia działań na etyce, odpowiedzialności oraz stałym nadzorze człowieka budującym zaufanie społeczne. Zaznaczył również, że kluczowymi czynnikami sukcesu są dziś adaptacyjne regulacje nadążające za tempem zmian, solidna infrastruktura cyfrowa, współpraca między sektorami oraz kultura ciągłego uczenia się. Elementy te tworzą fundamenty bezpiecznego i zrównoważonego rozwoju sztucznej inteligencji, umożliwiając jej realne wspieranie społeczeństw i gospodarek.

- Bernadeta Ziomek-Niedzielska (Urząd Statystyczny w Rzeszowie) – „Innowacyjne podejścia do pomiaru migracji – zastosowanie w badaniach statystycznych”. Wystąpienie dotyczyło nowych metod pomiaru migracji, które pozwalają lepiej uchwycić jej dynamikę w sytuacji rosnącej mobilności. Prelegentka wskazała ograniczenia tradycyjnych źródeł, takich jak spisy czy rejestry, oraz omówiła innowacyjne podejścia oparte na Big Data, danych telekomunikacyjnych i informacjach z platform cyfrowych. Podkreśliła znaczenie łączenia różnych źródeł oraz stosowania nowoczesnych metod statystycznych, aby zwiększyć dokładność i aktualność szacunków migracyjnych. Zwróciła także uwagę na wyzwania związane z ochroną prywatności i standaryzacją danych, wskazując, że innowacyjne narzędzia są kluczowe dla skutecznego monitorowania migracji i tworzenia lepiej dopasowanych polityk publicznych.

Dyskusja po wystąpieniach dotyczyła m.in. szans i zagrożeń związanych z dynamicznym rozwojem sztucznej inteligencji w sektorze publicznym i finansowym, efektywności inwestycji infrastrukturalnych dla konwergencji dochodowej regionów oraz roli nowych źródeł danych i narzędzi cyfrowych w poprawie jakości badań statystycznych.

Wydarzeniem towarzyszącym konferencji było mobilne stanowisko eksperckie Izby Administracji Skarbowej w Rzeszowie dotyczące KSeF, na którym można było uzyskać informacje dotyczące założeń Krajowego Systemu e-Faktur oraz wszelkich aspektów wdrażania tego system w praktyce gospodarczej.

Konferencja zgromadziła 180 uczestników reprezentujących sektor bankowy, biznes, administrację publiczną, oraz środowisko akademickie, co podkreśliło jej interdyscyplinarny i integracyjny charakter. Wydarzenie stanowiło kolejny etap długoletniej współpracy między Oddziałem Okręgowym NBP w Rzeszowie oraz Wydziałem Ekonomii i Finansów Uniwersytetu Rzeszowskiego, wzmacniając wymianę doświadczeń między nauką a praktyką oraz potwierdzając wspólne zaangażowanie obu instytucji w debatę nad kluczowymi wyzwaniami gospodarczymi.

Komitet Organizacyjny Konferencji:

Narodowy Bank Polski, Oddział Okręgowy w Rzeszowie: Jerzy Guniewski (przewodniczący), Monika Mularz-Dobrowolska (sekretarz), Marek Demus.

Wydział Ekonomii i Finansów UR: Ryszard Kata (współprzewodniczący), Wiesław Szopiński (sekretarz), Bogdan Wierzbiński, Mariola Grzebyk, Małgorzata Wosiek, Agnieszka Kuca.