Katedra Badań Szkoły i Mediów

Katedra Badań Szkoły i Mediów

dr hab. Marta Wrońska, prof. UR - kierownik

dr hab. Ryszard Pęczkowski, prof. UR

prof. dr hab. Yurii Pelekh

dr hab. Janusz Zieliński, prof. UR

dr Jakub Czopek

dr Marek Hallada

dr Piotr Karaś

dr Grzegorz Polański

dr Sławomir Rębisz

dr Monika Zielińska - Czopek

Katedra Badań Szkoły i Mediów to jednostka  naukowa, która funkcjonuje od 1987 roku pod różnymi nazwami. W latach 1987–2000 był to Zakład Technologii Kształcenia, od 2001 do 2009 Zakład Edukacyjnych Zastosowań Technologii Informacyjnych, kolejna zmiana nazwy  nastąpiła w 2010 roku na: Katedra Pedagogiki Medialnej i Komunikacji Społecznej. W latach 2013 – 2019 była to Katedra Pedagogiki Medialnej. W latach 2020-2024 funkcjonowała nazwa Katedra Badań Szkoły i Społeczeństwa Zmediatyzowanego. Od 1 października 2024 roku jednostka funkcjonuje  pod nazwą: Katedra Badań Szkoły i Mediów.

Profil naukowo – badawczy

Tematyka naukowo-badawcza Katedry wpisuje się w priorytetowe obszary badawcze Instytutu Pedagogiki, a w szczególności: Społeczeństwo zmediatyzowane - mediatory zmian - wyzwania pedagogiki medialnej. Proces mediatyzacji, w którym jednocześnie uczestniczymy i który współtworzymy, wymaga analizy jego wskaźników, czyli mierzalnych czynników pozwalających na empiryczne badanie jego zakresu i form. Teoria mediatyzacji natomiast stanowi próbę opisania rzeczywistości, w której człowiek funkcjonuje w relacji z mediami oraz poprzez nie. Mediatyzacja może być także traktowana jako niezależna koncepcja badawcza stosowana na poziomie makroanaliz lub skupiać się na wybranych aspektach, takich jak mediatyzacja społeczeństwa, polityki, edukacji, języka i innych obszarów życia społecznego. Stąd pracownicy Katedry prowadzą badania, które obejmują  kompleksową diagnozę społeczeństwa zmediatyzowanego na różnych etapach życia – od dzieciństwa, przez okres dorastania, aż po starość. Uwzględniają przy tym kontekst społeczny, kulturowy, etyczny, pedagogiczny oraz technologiczny. Istotnym kierunkiem badań jest szczegółowa analiza i poszukiwanie teoretycznych i praktycznych modeli interakcji pomiędzy człowiekiem a mediami, a w szerszym ujęciu – między mediami a społeczeństwem. Problematyka badań Katedry obejmuje także kulturę  medialną adolescentów i seniorów, konwergencję mediów, funkcjonowanie małych szkół w przestrzeni medialnej, współczesne ujęcia i perspektywy rozwojowe m-learning, b-learning, platform edukacji zdalnej, aksjopedagogikę i jej koncepcje teoretyczne i metodologiczne, gotowość technologiczną, mediatyzację codzienności i kompetencje medialne, proces komunikacji nauczycieli z uczniami na lekcji, rozwój nowych form komunikowania w cyberprzestrzeni, psychospołeczne korelaty cyberprzemocy wśród polskich nastolatków, grafikę komputerową i fotografię dydaktyczną wykorzystywaną w procesie kształcenia do tworzenia materiałów dydaktycznych,

przeciążenie informacyjne we współczesnym procesie edukacyjnym człowieka. Wyniki tych analiz i badań  pozwolą na opracowanie nowych, konwergentnych modeli edukacyjnych, które łączą tradycyjne metody nauczania z edukacją zdalną. W realizację poszczególnych projektów badawczych angażowani są również studenci kierunków prowadzonych przez Instytut Pedagogiki. Ponadto pracownicy Katedry realizują obszary badawcze wpisujące się w nurt badań Sekcji i Zespołu Pedagogiki Medialnej Komitetu Nauk Pedagogicznych Polskiej Akademii Nauk. Wyniki badań publikują w książkach autorskich i artykułach, a także prezentują na konferencjach, seminariach i spotkaniach naukowych Katedry. Pracownicy pełnią funkcję recenzentów w polskich i zagranicznych czasopismach naukowych. Angażują się we współpracę międzynarodową biorąc czynny udział w redakcjach różnych czasopism naukowych. Prowadzą współpracę z przedstawicielami różnych środowisk naukowych, miedzy innymi z Katedrą Dydaktyki i Pedagogiki Medialnej w Instytucie Pedagogiki Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie. W latach 2021-2023 pracownicy Katedry realizowali międzynarodowy projekt naukowy pt.: MC-VIEW: Media literacy and Critical VIEWing as effective outreach to le arning throughout life by people with fewer opportunities (Project No.: 2021-1-PL01-KA220 ADU-000033539). Projekt realizowany był w partnerstwie z Mindshift Talent Advisory lda z Lizbony (Portugalia), LABC S.R.L. z Turynu (Włochy), INSTALOFI LEVANTE SL z Walen cji (Hiszpania), HERAKLION MUNICIPALITY z Heraklionu (Grecja) oraz Stowarzyszeniem Centrum Wspierania Edukacji i Przedsiębiorczości z Rzeszowa. Projekt był finansowany w trybie konkursowym. Realizowany był w ramach PROGRAMU ERASMUS+ i finansowany ze środków Narodowej Agencji Programu Erasmus+ oraz Europejskiego Korpusu Solidarności. Efektem finalnym projektu było przygotowanie dwóch kluczowych rezultatów: materiały szkoleniowe MC-view w formie elektronicznego podręcznika, oraz internetowe, spersonalizowane centrum szkoleniowe w zakresie umiejętności właściwego korzystania z mediów. Powstałe materiały i rezultaty projektu są dostępne w sześciu językach w formule open access na stronie: https://mc-view.erasmus.site/pl/

Działalność dydaktyczna

Katedra przygotowała, uruchomiła i prowadzi specjalność: pedagogika medialna z animacją kultury . Pracownicy Katedry realizują zajęcia dydaktyczne: wykłady, ćwiczenia, seminaria magisterskie na studiach stacjonarnych i niestacjonarnych, na kierunkach: pedagogika, pedagogika specjalna, pedagogika przedszkolna i wczesnoszkolna oraz nauki o rodzinie, a także na psychologii, dziennikarstwie, logopedii, muzyce, dietetyce, muzeologii oraz na innych kierunkach ze specjalnością nauczycielską. Ponadto pracownicy Katedry prowadzą zajęci na studiach podyplomowych, w Szkole Doktorskiej UR oraz dla doktorantów z Kennesaw State University Bagwell College of Education (USA). Organizują wykłady i warsztaty medialne dla uczniów szkół podstawnych i średnich na terenie województwa podkarpackiego. Pracownicy zdobywają także doświadczenie dydaktyczne poprzez udział w programach Erasmus +.

Działalność organizacyjna

Pracownicy Katedry pełnią różne funkcje w Uczelni oraz biorą udział w licznych działaniach organizacyjnych w ramach Katedry, Wydziału, Instytutu, Uczelni. Są członkami Senatu UR, Rady Naukowej Dyscypliny Pedagogika, Rady Wydziału. Biorą udział w pracach Zespołu programowego ds. kierunku pedagogika, profil ogólnoakademicki. Pełnią funkcje opiekunów roczników i praktyk zawodowych. Uczestniczą w pracach komisji rekrutacyjnej. Poprowadzą działania promujące ofertę naukowo-badawczą i edukacyjną Instytutu Pedagogiki, a w szczególności specjalności: pedagogika  medialna z animacją kultury. Podejmują szereg czynności

mających na celu nawiązywanie kontaktów i współpracy z interesariuszami zewnętrznymi, z krajowymi i międzynarodowymi organizacjami i towarzystwami naukowymi, z instytutami i jednostkami naukowo-badawczymi działającymi poza Uniwersytetem.

Opieka nad organizacjami studenckimi

Przy Katerze funkcjonuje Koło Naukowe Matrix – promujące pedagogikę medialną. Koło zostało zarejestrowane w październiku 2000 roku. Do najważniejszych kierunków działań statutowych należy rozwijanie zainteresowań najnowszymi technologiami informacyjnymi, dziennikarstwem, mediami cyfrowymi oraz fotografią, praca naukowa nad wybranymi zagadnieniami związanymi z pedagogiką medialną. Ponadto prowadzenie warsztatów medialnych z zakresu mediów społecznościowych i programów, które mogą być wykorzystywane w pracy pedagoga; poszerzanie świadomości studentów Uniwersytetu na temat funkcjonowania i oddziaływania człowieka w mediach poprzez prowadzenie audycji w studenckim radiu Feniks.fm. Pracownicy Katedry są Członkami  Rady Programowej Radia Studenckiego Fenix Uniwersytetu Rzeszowskiego.

Współpraca z otoczeniem społeczno-gospodarczym

Pracownicy Katedry aktywnie współpracują z:

• Radiem Rzeszów;
• Warszawskim Instytutem Bankowości – współpraca obejmuje działania dotyczące podnoszenia świadomości studentów z pedagogiki z obszaru cyberbezpieczeństwa, gospodarki elektronicznej i ekonomicznej;
• poradniami psychologicznymi w Rzeszowie;
• Narodową Agencją Programu Erasmus+ i Europejskiego Korpusu Solidarności w sektorze "Szkolnictwo wyższe".

Organizacja/współorganizacja konferencji/sympozjów naukowych:

Katedra jest współorganizatorem cyklicznych konferencji: Tatrzańskie Sympozjum Naukowe – Edukacja jutra (głównym organizatorem od 2010 roku jest Akademia Humanitas w Sosnowcu), oraz  Cyberprzestrzeń i światy wirtualne organizowane wspólnie z Akademią Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie. Pracownicy Katedry biorą także udział w organizacji Seminariów Doktorskich i Podoktorskich w ramach Sekcji i Zespołu Pedagogiki Medialnej Komitetu Nauk Pedagogicznych Polskiej Akademii Nauk.