ks. dr hab. Sławomir Zabraniak, prof. UR
ks. dr hab. Sławomir Zabraniak, prof. UR
Biogram:
Urodziłem się w 1968 r. w Więckach (woj. śląskie). W Liceum Ogólnokształcącym o profilu humanistycznym przy Niższym Seminarium Duchownym w Częstochowie uzyskałem w 1987 r. świadectwo dojrzałości. W latach 1987-1993 odbyłem studia filozoficzno-teologiczne w Wyższym Seminarium Duchownym Diecezji Częstochowskiej w Krakowie i Częstochowie. W 1993 r. uzyskałem stopień magistra teologii. Dnia 30 maja 1993 r. otrzymałem święcenia kapłańskie w Częstochowie. W latach 1993-1996 pracowałem jako wikariusz w dwóch parafiach archidiecezji częstochowskiej.
W 1996 r. zostałem skierowany na studia specjalistyczne w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim na Wydziale Teologii (Instytut Historii Kościoła). W maju 2002 r. odbyła się obrona mojej rozprawy doktorskiej („Wieluński ośrodek kościelny w okresie staropolskim”).
W latach 2002-2008 pełniłem różne funkcje w Wyższym Seminarium Duchownym Archidiecezji Częstochowskiej i byłem wykładowcą historii Kościoła w tymże Seminarium i Instytucie Teologicznym w Częstochowie oraz na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie (2004/2005). Pracowałem także jako asystent w Instytucie Badań nad Polonią i Duszpasterstwem Polonijnym i w Instytucie Historii Kościoła Wydziału Teologii KUL (2005/2006).
Od października 2008 r. zostałem zatrudniony jako adiunkt w Zakładzie Historii Nowożytnej Uniwersytetu Rzeszowskiego. W 2013 r. uzyskałem stopień doktora habilitowanego nauk humanistycznych w dyscyplinie historia na Wydziale Historyczno-Socjologicznym Uniwersytetu Rzeszowskiego.
Zainteresowania badawcze:
- Historia Polski ze szczególnym uwzględnieniem działalności Kościoła.
- Dzieje religijności na ziemiach polskich.
- Rola duchowieństwa w nowożytnym społeczeństwie Rzeczypospolitej.
- Problematyka wielokulturowości i złożoności religijnej i etnicznej nowożytnego i współczesnego społeczeństwa polskiego.
Najważniejsze publikacje:
Książki
- Wieluński ośrodek kościelny w okresie staropolskim, Lublin 2004, wydanie drugie Lublin 2007.
- Stan duchowieństwa a religijność w archidiakonatach: kaliskim, uniejowskim i wieluńskim, Rzeszów 2012.
- Między Wartą a Liswartą. Z dziejów parafii Wąsosz (do 2015 r.), Częstochowa 2015.
- Człowiek wielkiego ducha i serca. Ks. Prałat Zygmunt Pilarczyk (1932-2013), Częstochowa 2018.
- K. Kardis, S. Zabraniak, Gréckokatolícke kostoly slovensko-polského pohraničia. Kościoły greckokatolickie słowacko-polskiego pogranicza, Prešov, Vydavatel'stvo Prešovskej univerzity, 2020.
Współredakcja:
- Wierny swemu dziedzictwu. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Józefowi Półćwiartkowi, pod red. ks. S. Nabywańca, B. Lorens, ks. S. Zabraniaka, Rzeszów 2010, ss. 388.
- In honorem. Studia ofiarowane Profesorowi Stanisławowi Tadeuszowi Olejnikowi, pod red. Sławomira Zabraniaka, Zdzisława Włodarczyka, Wieluń 2014 („Rocznik Wieluński” 14(2014), ss. 464.
- Zakon bazyliański na tle mozaiki wyznaniowej i kulturowej Rzeczypospolitej i krajów ościennych, red. S. Nabywaniec, B. Lorens, S. Zabraniak, Rzeszów 2018.
- Dziedzictwo Tridentinum. Religia-kultura-sztuka, red. S. Nabywaniec, B. Lorens, S. Zabraniak, Rzeszów 2019.
- Unia lubelska i jej dziedzictwo, red. S. Nabywaniec, B. Lorens, S. Zabraniak, Rzeszów 2021.
Artykuły i rozdziały w monografiach
- Zarys dziejów Kościoła w ziemi wieluńskiej w okresie średniowiecza, w: Średniowieczny Kościół polski. Z dziejów duszpasterstwa i organizacji kościelnej, red. M.T. Zahajkiewicz, S. Tylus, Lublin 1999, s. 173-182.
- Dzieje pijarów w Wieluniu do 1795 r., „Częstochowskie Studia Teologiczne”, 29(2001), s. 259-268.
- Augustianie w Wieluniu w okresie przedrozbiorowym, „Częstochowskie Studia Teologiczne”, 29(2001), s. 269-292.
- Bractwa w Wieluniu w okresie przedrozbiorowym, „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne”, 76(2001), s. 421-438.
- Z dziejów paulinów w Wieluniu w Polsce przedrozbiorowej, „Wiadomości Archidiecezji Częstochowskiej”, 77(2003), nr 1-3, s. 72-84.
- Franciszkanie – reformaci w Wieluniu w Polsce przedrozbiorowej, „Częstochowskie Studia Teologiczne”, 31(2003), s. 265-292.
- Kult eucharystyczny (rys historyczny), w: Poznać Chrystusa w Eucharystii, red. B. Kozłowski, B. Stypułkowska, Częstochowa 2004, s. 134-141.
- Z dziejów szpitalnictwa w archidiakonacie wieluńskim (w świetle wizytacji z lat 1668-1669), „Roczniki Nauk Prawnych”, 15(2005), nr 2, s. 214-226.
- Biblioteki kościelne w archidiakonacie wieluńskim w świetle wizytacji XVI-XVII w., „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne”, 84(2005), s. 361-372.
- Polacy w Luksemburgu. Imigracja i duszpasterstwo w XX wieku, „Studia Polonijne”, 27(2006), s. 159-181.
- Z dziejów szkolnictwa w Wieluniu (do końca XVIII w.), w: Historia świadectwem czasów. Księdzu Profesorowi Markowi Tomaszowi Zahajkiewiczowi, red. W. Bielak, W. Tylus, Lublin 2006, s. 583-598.
- Kościół parafialny pw. św. Michała Archanioła i Nawiedzenia NMP w Wieluniu (do końca XVIII w.), „Nasza Przeszłość”, 106(2006), s. 203-220.
- Z dziejów życia religijnego Wielunia. Bractwa religijne przy kościele kolegiackim, „Nasza Przeszłość”, 107(2007), s. 91-115.
- Z dziejów religijności. Rozwój życia brackiego w dekanacie krzepickim do połowy XVIII w. „Wiadomości Archidiecezji Częstochowskiej”, 81(2007), nr 3, s. 131-148.
- Z dziejów religijności. Rozwój życia brackiego w dekanacie rudzkim do połowy XVIII w., „Wiadomości Archidiecezji Częstochowskiej”, 81(2007), nr 12, s. 116-136.
- Chrzest Mieszka I w średniowiecznych rocznikach polskich, „Częstochowskie Studia Teologiczne”, 35-36(2007-2008), s. 283-301.
- Prymas Polski ks. kard. Stefan Wyszyński wobec strajków sierpniowych 1980 roku, „Teki Gdańskie”, 8-9(2006-2007) (Suplement), s. 75-90.
- Miejsce Civitas Christiana w całokształcie organizacji katolickich, w: Komu służył PAX. Materiały z sympozjum „Od PAX-u do Civitas Christiana” zorganizowanego przez Katolickie Stowarzyszenie Civitas Christiana 30-31 stycznia 2008 roku, red. S. Bober, Warszawa 2008, s. 142-157.
- Z dziejów religijności. Rozwój życia brackiego w dekanacie wieruszowskim do połowy XVIII w., „Wiadomości Archidiecezji Częstochowskiej”, 82(2008), nr 5-6, s. 129-156.
- Z dziejów formacji do kapłaństwa, w: Mojemu Kościołowi wszystko! Księga jubileuszowa ku czci ks. abpa Stanisława Nowaka, metropolity częstochowskiego z okazji 25 rocznicy sakry biskupiej i posługi pasterskiej w Kościele częstochowskim, red. S. Jasionek, Częstochowa 2009, s. 519-527.
- Kościelne dzieje gminy Czarnożyły, w: Monografia gminy Czarnożyły, red. Z. Włodarczyk, Czarnożyły 2009, s. 35-66.
- 22. Ołtarze i altarie kościoła farnego w Wieluniu w okresie przedrozbiorowym, w: Siedem wieków fary wieluńskiej, red. J. Książek, Wieluń 2009, s. 13-22.
- Misjonarze św. Wincentego a Paulo w seminarium gnieźnieńskim (do 1795 r.), „Nasza Przeszłość”, 112(2009), s. 207-233.
- Rys biograficzny Biskupa Zdzisława Golińskiego, w: Biskupstwo znaczone krzyżem. W stulecie urodzin Profesora dra hab. Zdzisława Golińskiego Biskupa Częstochowskiego, red. J. Kowalski, Częstochowa 2010, s. 71-86.
- Dzieje seminarium w Łowiczu, „Nasza Przeszłość”, 114(2010), s. 135-157.
- Reforma studiów w seminariach archidiecezji gnieźnieńskiej w 1792 r., w: Wierny swemu dziedzictwu. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Józefowi Półćwiartkowi, red. S. Nabywaiec, B. Lorens, S. Zabraniak, Rzeszów 2010, s. 334-348.
- Przemiany społeczno-demograficzne w archidiakonacie wieluńskim w latach 1660-1763, „Rocznik Wieluński”, 10(2010), s. 51-68.
- Praszka i jej duszpasterze w XVII-XVIII w. (do 1763 r.), „Rocznik Powiatu Oleskiego”, 4(2011), s. 101-111.
- Oficjałowie kaliscy w latach 1660-1763, w: Artem historicam aliis tradere, red. W. Bielak, J. Marczewski, T. Moskal, Lublin 2011, s. 467-478.
- Urzędnicy konsystorza wieluńskiego w latach 1660-1763, „Rocznik Wieluński” 11(2011), s. 5-24.
- Wizerunki maryjne w kościołach archidiakonatu wieluńskiego (XVI-XVIII w.), w: Wizerunki Matki Bożej na ziemi wieluńskiej, red. T. Spychała, Wieluń 2012, s. 55-70.
- Z dziejów parafii Rudniki w XVII-XVIII w. (do ok. 1763 r.), „Rocznik Powiatu Oleskiego”, 5(2012), s. 18-34.
- Parafia Żytniów w okresie duszpasterzowania ks. Szymona Sędkowskiego (1711-ok. 1760), w: Siedem wieków Żytniowa 1312-2012, red. G. Pucka, Rudniki 2012, s. 116-120.
- Dekanat kaliski i jego dziekani (1625-1763), „Rocznik Kaliski”, 38(2012), s. 37-56.
- Polityka kadrowa władz kościelnych w południowych archidiakonatach archidiecezji gnieźnieńskiej w latach 1660-1763, „Wiadomości Archidiecezji Częstochowskiej”, 86(2012), nr 2, s. 117-141.
- Z dziejów kapituły kolegiackiej w Wieluniu (XV w.-1766 r.). Prałaci, „Rocznik Wieluński”, 12(2012), s. 7-36.
- Ludność południowo-zachodnich archidiakonatów archidiecezji gnieźnieńskiej w latach 1660-1763, w: Miasta i ludzie. Sacrum i profanum. Studia z dziejów społecznych i gospodarczych dedykowane Profesorowi Jerzemu Motylewiczowi, red. P. Grata, B. Lorens, Rzeszów 2013, s. 414-427.
- Zarys dziejów parafii Żytniów do końca XVIII w., „Rocznik Powiatu Oleskiego”, 6(2013), s. 129-142.
- Z dziejów parafii Pławno, „Zeszyty Radomszczańskie”, 7(2013), s. 151-165.
- Przygotowanie do kapłaństwa w archidiecezji gnieźnieńskiej po soborze trydenckim (1577-1660), „Nasza Przeszłość”, 119(2013), s. 67-88.
- Ks. Aleksander Pawłowski. Rys biograficzny, w: Ks. Aleksander Pawłowski, jodłowski proboszcz 1899-1932. Miejsce-osoba-dzieło, red. B. Majchrowicz, W. Siwak, Jodłówka-Rzeszów 2013, s. 53-76.
- Dekanat szadkowski i jego dziekani w latach 1660-1763, „Biuletyn Szadkowski”, 13(2013), s. 45-64.
- Wykorzystanie archiwów parafialnych pod kątem informacji o zakonnikach. Zarys problematyki na przykładzie przebadanych zasobów, „Archiva Ecclesiastica. Biuletyn Stowarzyszenia Archiwistów Kościelnych”, 7(2014), s. 49-63.
- Wkład klasztorów w duszpasterstwo parafialne w archidiakonacie wieluńskim (1660-1763), „Rocznik Wieluński”, 13(2013) s. 7-19.
- Do stóp Maryi. Wieluńskie pielgrzymowanie, „Rocznik Wieluński” 13(2013), s. 21-32.
- Z dziejów miejscowości i parafii Strojec (dawniej Stradziec), „Rocznik Powiatu Oleskiego”, 7(2014), s. 118-125.
- Prepozytura szpitalna p.w. Ducha Świętego i szpital w Sieradzu w świetle XVII- i XVIII-wiecznych wizytacji, „Na Sieradzkich Szlakach”, 2014, nr 2, s. 16-18.
- Arcybiskup Ignacy Krasicki obrońcą praw Kościoła katolickiego, w: 5 Konferencja historyczna. Dziedzictwo kulturowe Dubiecka i okolic, red. D. Armata, Jarosław [2014], s. 11-24.
- Kościelne dzieje gminy Wierzchlas, w: Monografia Gminy Wierzchlas, red. Z. Włodarczyk, Wierzchlas 2014, s. 463-496.
- Parafia Brzeźnio w świetle XVII- i XVIII-wiecznych wizytacji, „Na Sieradzkich Szlakach”, 2014, nr 3, s. 12-14.
- Za klasztornym murem. Życie kobiet w klasztorze bernardynek w Wieluniu (do 1793 r.) w: Człowiek – społeczeństwo - źródło. Studia dedykowane Profesor Jadwidze Hoff, red. S. Kozak, D. Opaliński, J. Polaczek, S. Wieczorek, W. Zawitkowska, Rzeszów 2014, s. 184-193.
- Wieluńska prepozytura szpitalna p.w. Ducha Świętego w XVII i XVIII w. w: In honorem. Studia ofiarowane Profesorowi Stanisławowi Tadeuszowi Olejnikowi, red. S. Zabraniak, Z. Włodarczyk, Wieluń 2014 („Rocznik Wieluński” 14(2014), s. 207-220.
- Some Reflections on Great Anniversaries, „Polish American Journal”, January 2014, vol. 103, Issue 1, p. 3.
- Konferencja „Archiwa i kancelarie w służbie Kościoła i nauki”, Jarosław 15 października 2013 r., „Przegląd Archiwalno-Historyczny”, 1(2014), s. 253-256.
- Z kościelnych dziejów Jaworzna w XVII i XVIII w. „Rocznik Powiatu Oleskiego”, 8(2015), s. 122-136.
- Księża Warmiacy w archidiecezji gnieźnieńskiej w XVIII wieku (do 1763 r.), „Nasza Przeszłość”, 123(2015), s. 185-196.
- Z dziejów miejscowości i parafii Gaszyn, „Veritati et Caritati”, 4(2015), s. 419-438.
- Z Wielunia do Przemyśla. Casus Walentego z Osin Wężyka, w: Super omnia veritas. Księga dedykowana Księdzu Profesorowi Tadeuszowi Śliwie w 90. rocznicę urodzin i 50-lecie pracy naukowej, red. J. Wołczański przy współpracy S. Nabywańca i A. Szala, Lwów-Kraków 2015, s. 737-744.
- Z dziejów osadnictwa w widłach Warty i Liswarty i przemian ludnościowych na przykładzie parafii Wąsosz, „Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX wieku”, 14(2015), s. 68-81.
- Chrzest Mieszka I w relacjach średniowiecznych roczników i kronik polskich, w: Rozbudzić pamięć chrztu. Chrzest w historii, teologii i katechezie, red. R. Ceglarek, M. Borda, Częstochowa 2016, s. 41-53.
- Ks. Łukasz Próchniakowski (ok. 1680-ok. 1746), „Rocznik Powiatu Oleskiego”, 9(2016), s. 124-135.
- Między Wartą a Liswartą. Z badań nad historią południowo-wschodnich terenów ziemi wieluńskiej, w: Blisko i daleko. Sympozjum regionalistów – Praszka 2015, red. Z. Szczerbik, Z. Włodarczyk, Wieluń – Praszka 2016, s. 91-101.
- Kościół św. Barbary w Wieluniu w źródłach i opracowaniach, w: Wieluń miastem wzrastania. Materiały z sesji naukowej z okazji 500-lecia kościoła św. Barbary w Wiekuniu oraz 130. rocznicy urodzin Czcigodnej Sługi Bożej Matki Teresy Kierocińskiej. Wieluń, 6 czerwca 2015 roku, red. J. Książek, Wieluń 2017, s. 41-52.
- Kościół pw. WNMP w Praszce do końca XVIII w. i jego rola w lokalnej społeczności, „Rocznik Powiatu Oleskiego”, 10(2017), s. 153-167.
- Parafia i kościół pw. św. Lamberta w Radomsku w świetle wizytacji kościelnych z XVII i XVIII w., w: Radomsko. Narodziny i rozwój miasta, red. R. Majzner, Radomsko 2017, s. 167-184.
- Formacja kandydatów do kapłaństwa w archidiecezji gnieźnieńskiej w okresie potrydenckim (do końca XVIII w.), w: Rola Kościoła w dziejach Polski. Kościoły w Rzeczypospolitej, red. J. Krochmal, Warszawa 2017, s. 183-198.
- Kościelne dzieje gminy Złoczew, w: Monografia gminy Złoczew, red. Z. Włodarczyk, Złoczew 2017, s. 505-542.
- Bractwa przy kościele parafialnym w Widawie w XVIII w. w świetle wizytacji, „Na Sieradzkich Szlakach”, 2018, nr 1, s. 49-51.
- Parafia i kościół pw. św. Rocha w Konopnicy w świetle źródeł kościelnych, w: Konopnica. Studia archeologiczno-historyczne, red. L. Tyszler, Konopnica-Wieluń-Łódź 2018, s. 71-82.
- Parafia Danków (do 1945 r.), w: Osiem wieków Dankowa nad Liswartą, red. T. Grabarczyk, A. Kobus, Danków 2018, s. 159-173.
- Z miłości do Kościoła i Ojczyzny. Ks. Wincenty Spirra (1891-1950), zapomniany proboszcz parafii Wąsosz nad Wartą, „Rocznik Wieluński”, 17(2017), s. 205-217.
- Parafia Praszka w okresie duszpasterzowania ks. Kazimierza Kurowskiego (1712-1749), „Rocznik Powiatu Oleskiego”, 11(2018), s. 150-158.
- Historia kościołów i parafii, w: Gmina Iwierzyce na przestrzeni wieków, t. 2, red. E. Czop, Iwierzyce-Rzeszów 2018, s. 147-208.
- Ad maiorem Dei gloriam. Pobożne fundacje w kościele pw. św. Lamberta w Radomsku (do końca XVIII w.), w: Tractu temporis. Ludzie – regiony – fakty. Księga dedykowana Dr hab. prof. UŁ Tadeuszowi Nowakowi, red. T. Grabarczyk, A. Kowalska-Pietrzak, Łódź-Wieluń 2018, s. 201-209.
- Potrydencki „model” duchownego, wiernego i duszpasterstwa na ziemiach polskich, w: Dziedzictwo Tridentinum. Religia-kultura-sztuka, red. S. Nabywaniec, B. Lorens, S. Zabraniak, Rzeszów 2019, s. 82-115.
- Dole i niedole mieszkańców pogranica ze Śląskiem na kartach kroniki klasztornej bernardynek wieluńskich, „Rocznik Powiatu Oleskiego”, 12(2019), s. 91-99.
- Z kościelnych dziejów Jaworzna w XVII i XVIII w. w: Z przeszłości miejscowości i parafii Jaworzno k. Wielunia. Materiały z konferencji naukowej nt. jubileuszu stulecia wznowienia parafii, red. K. Kęsik, Opole 2019, s. 55-70 (przedruk z „Rocznika Powiatu Oleskiego” 8(2015), s. 122-136).
- Pobożne fundacje Jana Klemensa Branickiego, „Veritati et Caritati”, 12(2019), s. 705-718.
- Kolegia wikariuszy i mansjonarzy wieluńskich do połowy XVIII w., „Rocznik Wieluński” 19(2019), s. 41-53.
- Stan beneficjum plebańskiego parafii Praszka w świetle wizytacji za czasów ks. prepozyta Hiacynta Łuczyńskiego (1749-1767), „Rocznik Powiatu Oleskiego”, 13(2020), s. 106-112.
- Mieszkańcy parafii Praszka w świetle wizytacji kościelnej z lat 60. XVIII w., „Rocznik Powiatu Oleskiego” 14(2021), s. 119-127.