Preferencje żywieniowe uczniów
Adres systemu informatycznego z dowodami wkładu działalności naukowej oraz dowodami wpływu społecznego
https://www.radio.rzeszow.pl/wiadomosci/29141/w-lezajskich-szkolach-dbaja-o-linie-uczniow
Dyscyplina naukowa
Nauki o Zdrowiu
Tytuł opisu wpływu społecznego
Ocena preferencji żywieniowych i ocena składu masy ciała uczniów szkół podstawowych miasta Leżajska
1. Wkład działalności naukowej
Zainteresowanie żywieniem dzieci w stołówkach szkolnych ma związek z wytycznymi Ministra Zdrowia w tym zakresie i rozporządzeniem z dnia 1 sierpnia 2016 – Warszawa, Poz. 1154 z dnia 26 lipca 2016 r. w sprawie grup środków spożywczych przeznaczonych do sprzedaży dzieciom i młodzieży w jednostkach systemu oświaty oraz wymagań, jakie muszą spełniać środki spożywcze stosowane w ramach żywienia zbiorowego dzieci i młodzieży w tych jednostkach.
http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20160001154/O/D20161154.pdf. (dostęp: 25.03.2020).
Odzewem na rozporządzenie Ministra Zdrowia są m.in. zmiany w żywieniu dzieci w szkole nr 3 w Leżajsku, a następnie we wszystkich szkołach podstawowych w mieście Leżajsk (szkoła podstawowa nr1 – ul. Grunwaldzka 1, szkoła podstawowa nr 2 – ul. Mickiewicza 51, szkoła podstawowa nr 3 – ul. 11 Listopada 8).
Ze względu na szerokie zainteresowanie mediów żywieniem dzieci w Leżajskich szkołach, pracownicy Uniwersytetu Rzeszowskiego w składzie: Anna Bartosiewicz, Edyta Łuszczki, Katarzyna Dereń, Maciej Kuchciak i Gabriel Bobula, w porozumieniu z Panem Pro-Rektorem Kolegium Nauk Medycznych Prof. Dr hab. n. med. Arturem Mazurem zwrócili się o zgodę do Burmistrza miasta Leżajska Pana Ireneusza Stefańskiego na przeprowadzenie kompleksowych badań dzieci z tych szkół i realizację projektu: Ocena preferencji żywieniowych i ocena składu masy ciała uczniów szkół podstawowych miasta Leżajska.
Skład zespołu badawczego:
Instytut Nauk o Zdrowiu:
Dr Anna Bartosiewicz, Dr Edyta Łuszczki, Dr inż. Katarzyna Dereń, Mgr Elżbieta Motyka
Instytut Nauk o Kulturze Fizycznej:
Dr Gabriel Bobula, Mgr Maciej Kuchciak
Przebieg prac:
- Starania związane z uzyskaniem zgody burmistrza na przeprowadzenie zaplanowanych badań
- Uzyskaniu zgody burmistrza miasta Leżajsk
- Nawiązanie kontaktu z dyrektorami wszystkich szkół podstawowych miasta Leżajsk – uzyskanie zgody na przeprowadzenie zaplanowanych badań.
- Przygotowanie listu informacyjnego do rodziców/opiekunów dzieci na temat planowanych badań
a temat planowanych badań
- Przygotowanie zgód dla rodziców/opiekunów na udział ich dziecka/podopiecznego w badaniu
- Ustalenie sposobu kodowania danych i wyników badań uczniów biorących udział w badaniu
- Przygotowanie kwestionariuszy dotyczących preferencji żywieniowych, stylu życia, snu i aktywności fizycznej badanych dzieci
- Rozesłanie informacji o badaniu, zgód i kwestionariuszy ankiet do rodziców/opiekunów za pomocą dziennika elektronicznego
- Ustalenie terminów i szczegółów badań w każdej ze szkół – przedstawienie szczegółów i organizacji badań
- Przetransportowanie sprzętu do badań: analizatory składu masy ciała, certyfikowane aparaty do pomiaru ciśnienia, środki dezynfekcyjne
- Wykonie pomiarów w dniach: 10-13.02.2020 – łącznie u 618 dzieci
- Badanie preferencji żywieniowych, sposobu odżywiania, spędzania wolnego czasu, snu i odpoczynku uczniów za pomocą kwestionariusza ankiety
- Ocena składu masy ciała – z wykorzystaniem analizatora marki Tanita BC420
- Pomiar ciśnienia krwi – nieinwazyjny i bezpieczny pomiar ciśnienia tętniczego za pomocą certyfikowanego automatycznego ciśnieniomierza marki Welch Allyn.
Wykonywane badania spotkały się z szerokim zainteresowaniem i akceptacją rodziców/opiekunów, kadry nauczycielskiej i badanych uczniów.
Prowadzenie pomiarów wśród uczniów szkół podstawowych Leżajska spotkało się z dużym zainteresowaniem mediów: pracownicy wykonujący badania udzielili wywiadu dla Telewizji Polsat i Polskiego Radia Rzeszów.
- Przygotowanie raportów podsumowujących badania (raport zbiorowy i trzy raporty podsumowujące dla każdej ze szkół).
- Przygotowanie indywidualnych raportów wyników badań
- Przygotowanie materiałów do interpretacji uzyskanych wyników
- Przygotowanie zaleceń żywieniowych i zaleceń odnośnie aktywności fizycznej dzieci, w oparciu o wytyczne Instytutu Żywności i Żywienia
2. Dowody wkładu działalności naukowej
- wywiadu dla Polskiego Radia Rzeszów: https://www.radio.rzeszow.pl/wiadomosci/29141/w-lezajskich-szkolach-dbaja-o-linie-uczniow (dostęp 25.03.2020).
- Raporty zbiorcze wykonanych pomiarów dla Burmistrza i Dyrektorów szkół biorących udział w badaniu
- Raporty indywidualne dla rodziców/opiekunów badanych oraz materiały dotyczące interpretacji pomiarów
- Materiały informacyjne w zakresie zaleceń żywieniowych i zaleceń odnośnie aktywności fizycznej dzieci, w oparciu o wytyczne Instytutu Żywności i Żywienia
- w przygotowaniu publikacja i materiały na konferencję
3. Charakterystyka wpływu społecznego
Działania na rzecz otoczenia po przeprowadzonych badaniach:
- Profesjonalne raporty - wydruki z wynikami badań uczniów, zaklejone w oddzielnych kopertach zakodowane zgodnie z wcześniej przyjętym system ochrony danych osobowych, indywidualnie dla każdego ucznia
- Informacje dotyczące interpretacji uzyskanych wyników, z wskazaniem ewentualnych zaleceń w przypadku przekroczenia normy – wskazanie dzieci z grup ryzyka
- Zalecenia dla rodziców/opiekunów odnośnie zaleceń żywienia dzieci w tym wieku przygotowane przez specjalistów ds. żywienia - pracowników naukowych Zakładu Dietetyki
- Zalecenia dla rodziców/opiekunów na temat roli i zaleceń aktywności fizycznej dzieci niezbędnej dla ich prawidłowego rozwoju przygotowane przez specjalistów z zakresu aktywności fizycznej – pracownicy naukowi Instytutu Kultury Fizycznej
- W planie: cykl spotkań dla rodziców badanych uczniów: przedstawienie zasad zdrowego żywienia i zdrowego stylu życia przez pracowników zakładu Dietetyki i Kultury Fizycznej.
- Stały kontakt z koordynatorem ds. żywienia dzieci miasta Leżajsk
- W przygotowaniu publikacje i materiały na konferencje
4. Dowody wpływu społecznego
- Wywiad pracowników zespołu udzielony dla Polskiego Radia Rzeszów: https://www.radio.rzeszow.pl/wiadomosci/29141/w-lezajskich-szkolach-dbaja-o-linie-uczniow (dostęp 25.03.2020).
- Wywiad pracowników zespołu dla telewizji Polsat.
5. Uzasadnienie interdyscyplinarności działalności naukowej o przełomowym znaczeniu dla rozwoju nauki
Korzyści wynikające z pracy interdyscyplinarnej:
Projekt wykonany we współpracy pracowników Instytutu Nauk o Zdrowiu i Instytutu Nauk o Kulturze fizycznej, łączył nie tylko aspekty z zakresu zdrowiu, ale także te związane z aktywnością fizyczną. Współpraca obu zespołów była podstawą zaplanowania, przygotowania i sprawnego przeprowadzenia projektu: Ocena preferencji żywieniowych i ocena składu masy ciała uczniów szkół podstawowych miasta Leżajska.
Inne korzyści:
- współpraca między naukowcami
- wymiana doświadczeń naukowych
- wzrost potencjału badawczego