Leczenie ran przewlekłych
Adres systemu informatycznego z dowodami wkładu działalności naukowej oraz dowodami wpływu społecznego
- Stopa cukrzycowa
- Warsztaty MDT Poznań
- Rana kikuta
- Ropowice w przebiegu odleżyn
- Odleżyna ZOL
- Opracowanie tkanki
- Rana owrzodzeniowa
- Opracowanie rany i MDT
- MDT na odleżynie
- MDT goleni w przebiegu cukrzycy
- Poradnia Leczenia Ran Brzozów
- Poradnia Leczenia Ran Brzozów - 8 miesięcy działalności
- NPWT dlaczego to działa?
- Urgo i kontrolowane podciśnienie - dobrana para w leczeniu trudnogojących się ran w warunkach opieki domowej - link
- Webinar odleżyny - link
- IV Forum Leczenia Ran
Ewaluowany podmiot
Instytut Nauk o Zdrowiu, Kolegium Nauk Medycznych, Uniwersytet Rzeszowski
Ewaluowana dyscyplina
Nauki o zdrowiu
Tytuł opisu wpływu społecznego
Wdrożenie i realizacja przez pielęgniarki/rzy innowacyjnych metod leczenia ran przewlekłych w warunkach opieki domowej i ambulatoryjnej.
- Wkład działalności naukowej
Problematyka występowania i leczenia ran przewlekłych w populacji osób po 60 życia roku w warunkach opieki niestacjonarnej jest głównym kierunkiem badań prowadzonych w ramach Instytutu Nauk o Zdrowiu (INoZ). Możliwości zapewnienia profesjonalnej opieki, profilaktyki i możliwości miejscowego leczenia ran przewlekłych mogą być realizowane przez pielęgniarki, które będą do tego profesjonalnie przygotowane pod względem kwalifikacji i kompetencji jak również decyzyjności i samodzielności zawodowej.
Rany przewlekłe stanowią poważy problem zarówno dla zespołów międzyprofesjonalnych jak i dla pacjentów, u których znacznie obniżają jakość życia. Problem trudno gojących się ran w skali świata dotyczy około 20 milionów ludzi. Statystyki pokazują, że liczba pacjentów z tym problemem stale rośnie chociażby z uwagi na coraz bardziej powszechne występowanie chorób cywilizacyjnych, takich jak otyłość i cukrzyca. Ponadto rany przewlekłe zdecydowanie częściej dotyczą osób starszych, u których regeneracja tkanek jest upośledzona, a prognozy wskazują, że proces starzenia społeczeństwa będzie postępował. Praktyka oparta na faktach jest obecnie powszechnie uznawana za klucz do poprawy jakości opieki zdrowotnej i wyników leczenia. Dowodom z badań (skutecznej innowacji) musi towarzyszyć skuteczne wdrażanie i kontekst umożliwiający osiągnięcie znaczących wyników. Powołany został interdyscyplinarnych zespół ds. badań naukowych (,,Rany wyzwaniem XXI w Polsce’’). ,,Marjolin’s ulcer in chronic wounds – review of available literature’’ Bazaliński et al.,( h-index - 4) opublikowany w 2017 roku przyczynił się do globalnej dyskusji na temat ran przewlekłych i ich wpływu na społeczeństwo. Artykuł cytowano na całym świecie (Cited by 29 documents, Scopus, Web of Science Core Collection 20 Times Cited) Denmark, Portugal, Mozambique, Italy, United States, China, Spain, Australia, Germany, France, Romania, Moldova, United Kingdom, Brazil, Japan, Argentina, Singapore, India, Barbados).
Głównym inicjatorem i pomysłodawcą projektu badawczego jest doktor habilitowany nauk o zdrowiu, specjalista pielęgniarstwa chirurgicznego Dariusz Bazaliński, prof UR, klinicysta zajmujący się leczeniem ran i opieką profesjonalną od 20 lat. Główną rolą, jaką pełni w zespole, jest szkolenie kadr, praktyczne wdrażanie nowoczesnych metod leczenia, konsultowanie, e-konsultowanie i prowadzenie miejscowego leczenia ran przewlekłych przy współpracy z innymi ekspertami w dziedzinie medycyny (prof. Tomasz Banasiewicz, dr hab. Marek Kucharzewski, lek. Dorota Kaczmarska). Członkami zespołu są następujące osoby: doktor nauk humanistycznych Joanna Przybek-Mita - specjalistka pielęgniarstwa chirurgicznego i onkologicznego zajmująca się problematyką leczenia ran, organizowaniem i prowadzeniem kształcenia podyplomowego. Kierowany przez nią Ośrodek Kształcenia Podyplomowego Pielęgniarek i Położnych (OKPPiP) w Rzeszowie jest jednym z nielicznych ośrodków w kraju o wysokim rankingu zdawalności egzaminów specjalizacyjnych, zatrudniający najlepszych wykładowców do nauczania praktycznych aspektów zawodu. Doktor habilitowany nauk o zdrowiu Paweł Wiech, prof UR, specjalista pielęgniarstwa ratunkowego jest liderem zespołu. Zajmuje się oceną stanu odżywienia z wykorzystaniem bioimpedancji oraz pełni funkcje naukowego eksperta w zakresie przygotowywanych prac do czasopism indeksowanych. Doktor nauk o zdrowiu Izabela Sałacińska - specjalistka pielęgniarstwa anestezjologicznego jest członkiem zespołu, pełni funkcję koordynujące studenckiego koła naukowego, zajmuje się przygotowywaniem wystąpień i prezentacji konferencyjnych, aktywnie uczestniczy w pracach naukowych i gromadzeniu danych z prowadzonych badań.
Podjęty trud badawczy rozpoczęto od oceny wiedzy pielęgniarek w obrębie Podkarpacia i oszacowania potrzeb rozwoju podyplomowego w dziedzinach zajmujących się zaawansowaną opieką specjalistyczną w warunkach domowych (publikacje Bazaliński i wsp. Pielęgniarstwo Chirurgiczne i Angiologiczne 2017). Dokonano etapowego wdrożenia bloków tematycznych w system edukacyjny (możliwe to było dzięki zmianom w kształceniu podyplomowym 2015 i 2018) innowacyjnych metod miejscowego leczenia ran, szkolenia oraz wdrażanie tych metod w codziennej praktyce klinicznej (publikacja; Bazaliński i wsp: Contemporary Oncology 2017, Leczenie Ran 2018, rozdziały w książce; Bazaliński i wsp. Leczenie ran przewlekłych 2019 i monografia habilitacyjna; Bazaliński 2019). Zainicjowanie i mobilizowanie pielęgniarek do podejmowania zaawansowanych działań w środowisku pacjenta dało możliwość coraz szerszego wprowadzenia innowacyjnych metod do leczenia ran (oczyszczanie ran z wykorzystaniem larw lucilia sericata - MDT (Maggot Therapy Debridement), wykorzystanie ujemnego kontrolowanego ciśnienia w leczeniu ran - NPWT) (publikacje Bazaliński i wsp. 2018, 2019). Powyższe działania naukowe i dydaktyczne przełożyły się na powstanie i funkcjonowanie poradni leczenia ran przewlekłych w ramach Podkarpackiego Ośrodka Onkologicznego w Brzozowie.
- Dowody wkładu działalności naukowej
- Bazaliński Dariusz, Zmora Magdalena, Przybek-Mita Joanna, Kózka Maria: Przygotowanie pielęgniarek do opieki nad pacjentem z przewlekłą raną odleżynową z uwzględnieniem rodzaju ich kwalifikacji zawodowych. Pielęgniarstwo Chirurgiczne i Angiologiczne 2017; 11 (1): 13-19 (20pkt MNiSW)
- Bazaliński Dariusz, Przybek-Mita Joanna, Barańska Beata, Więch Paweł. Marjolin's ulcer in chronic wounds - review of available literature. Contemporary Oncology 2017; 21 (3): 197-202. DOI: 10.5114/wo.2017.70109 (40pkt MNiSW)
- Bazaliński D., Barańska B. Kaczmarska D. Wołkowicz M. Kózka M.: Przydatność wybranych metod oczyszczania ran przewlekłych u chorych objętych opieką hospicyjną w warunkach domowych. Leczenie Ran 2018;15(2); 65-70 (5pkt MNiSW)
- Dariusz Bazaliński, Maria Kózka, Magdalena Karnas, Paweł Więch: Effectiveness of Chronic Wound Debridement withthe Use of Larvae of Lucilia Sericata, Journal of Clinical Medicine. 2019: 8, 1845; doi.org/10.3390/jcm8111845 (140pkt MNiSW)
Monografie i rozdziały w książkach:
- Bazaliński Dariusz, Chmiel Zdzisława, Kózka Maria: Opieka pielęgniarska nad pacjentem
z przewlekłą raną o etiologii nowotworowej. W: Szewczyk M. T., Jawień A. (red.): Leczenie ran przewlekłych. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2019 s: 256-292 (ISBN 978-83-200-5737-9) (20pkt MNiSW) - Bazaliński Dariusz, Przybek Mita Joanna, Kózka Maria: „Zarządzanie raną” u kresu życia. W: Szewczyk M. T., Jawień A. (red.): Leczenie ran przewlekłych. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2019 s: 293-317 (ISBN 978-83-200-5737-9) (20pkt MNiSW)
- Bazaliński Dariusz: Skuteczność terapii biologicznej z wykorzystaniem larw Lucilia sericata w leczeniu ran przewlekłych u chorych w opiece długoterminowej i paliatywnej. Uniwersytet Rzeszowski 2019. (rec. dr hab. med. Marek Kucharzewski) (ISBN – 978-83-7996-642-4) (25pkt MNiSW)
- Charakterystyka wpływu społecznego
Ukierunkowanie badań związanych z leczeniem ran przewlekłych miało istotny związek przyczynowo-skutkowy z sytuacją społeczno-demograficzną na Podkarpaciu. Od 2005 roku Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ) zaczął finansować opiekę długoterminową, a następnie paliatywną w warunkach domowych. Dokonując konsultacji pacjentów przebywających w domu zwrócono uwagę iż wymagają oni często specjalistycznych czynności medycznych, których wykonanie i długofalowe prowadzenie w warunkach środowiska domowego jest tańsze i zarazem korzystniejsze dla potencjalnego pacjenta. Dokonywano stopniowego wdrażania specjalistycznych technik związanych z miejscowym leczeniem ran (opatrunki specjalistyczne, chirurgiczna nekrektomia, scraping, kompresjoterapia) i obserwowano postępy i efekty leczenia, wysunięto daleko idące wnioski dotyczące faktu, iż przygotowana
i ukierunkowana pielęgniarka będzie ogniwem spajającym między pacjentem a lekarzem w opiece jak również w wykonywaniu czynności terapeutycznych i diagnostycznych wobec pacjenta (ocena stanu i badanie fizykalne, kompresjoterapia, leczenie ran, ordynowanie leków, przedłużanie recept lekarskich). Podczas prowadzenia zajęć dydaktycznych (po raz pierwszy w 2009 roku) poddawano pod dyskusje własne spostrzeżenia z osobami pełniącymi funkcje pielęgniarek rodzinnych opieki paliatywnej, które były zainteresowane takim faktem. Zebrano opinie pacjentów dotyczące chęci podejmowanych działań pielęgniarskich inicjując tym samym w ramach wolontariatu możliwość konsultacji pielęgniarskich, działania te wdrożono od 2010 roku, natomiast w 2017 roku rozpoczęto badania statutowe i wdrażanie innowacyjnych metod (MDT i NPWT), które w opiece pielęgniarskiej w warunkach domowych były praktycznie nie znane. W serii publikacji prac ukazujących się od 2009 roku zwracaliśmy uwagę i kreowaliśmy zalety działań pielęgniarskich w warunkach opieki niestacjonarnej.
- Dowody wpływu społecznego
Działalność naukowa połączona z praktyką zawodową opartą na faktach naukowych (EBM, EBN) zdeterminowała zwiększenie zainteresowania problematyką leczenia ran przewlekłych w warunkach domowych. Mając na uwadze starzenie się społeczeństwa Europy, a tym samym i Polski, szacuje się, że ponad 2% obywateli w kraju ma problemy ze zmianami w obrębie skóry kwalifikowanymi jako rany przewlekłe o różnej etiologii (najczęściej owrzodzenia żylne, mieszane, tętnicze, odleżyny, powikłane trudno gojące się rany chirurgiczne i urazowe). Coraz szerszy zasób wiedzy eksperckiej przekazywany szkolącym się pielęgniarkom oraz osiągnięcia naukowe i zawodowe wdrażane w codziennej praktyce wobec chorych z przewlekłymi ranami były podstawą następujących działań
o wpływie społecznym:
- zainicjowanie bezpłatnych konsultacji chorych z ranami przewlekłymi w środowisku domowym w ramach prowadzonych badań statutowych „Innowacyjne i alternatywne metody leczenia ran w opiece długoterminowej i paliatywnej”. Od 2017 roku do czasu obecnego, osoby najbardziej potrzebujące, wymagające opieki i nadzoru przydzielane są do opieki studenckiego koła naukowego, kierowane do poradni leczenia ran. Systematyczne wdrażanie modelu opieki (opisanego w monografii habilitacyjnej Bazaliński 2019) opartego na wykorzystaniu innowacyjnych i alternatywnych metodach leczenia ran przewlekłych prowadzone jest również w bezpośredniej opiece nad pacjentami objętymi opieką długoterminową i paliatywną realizowaną przez takie jednostki jak: Med Dom Sp. ZOO Niebylec 224, Geria med. opieka domowa Brzozów. Ilość pacjentów objętych nowatorskimi działaniami od 2017 roku dotyczy ponad 60 przewlekle chorych osób. (Indywidualne trudne przypadki leczonych pacjentów zostały opisane na łamach czasopism naukowych polskich i anglojęzycznych jako case study).
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29995766
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29756537
- prowadzenie i nadzorowanie, wspólnie z członkami zespołu badawczego, edukacji w zakresie profilaktyki przeciwodleżynowej i leczenia ran przewlekłych studentów zrzeszonych w studenckim kole naukowym przy INoZ. Kreowanie i wdrażanie młodej kadry zawodowej jest nieodzownym elementem kontynuacji zamierzonego celu badawczego, studenci aktywnie uczestniczą w badaniach statutowych, konferencjach naukowych i warsztatach praktycznych. W zależności od poziomu swojego wykształcenia (studia I i II stopnia) realizują działania opiekuńczo-terapeutyczne w środowisku domowym pacjenta. Zbierając doświadczenia pod nadzorem mentorów (D. Bazaliński, J. Przybek-Mita) wchodzą na drogę decyzyjności zawodowej, przez co zwiększa się ich odpowiedzialność jak i przyszła decyzyjność w samodzielnej zaawansowanej praktyce zawodowej.
- prowadzenie szkoleń z zakresu leczenia ran, ocena kompetencji i poziomu wiedzy pielęgniarek w zakresie profilaktyki przeciwodleżynowej i leczenia ran w oparciu o wytyczne Polskiego Towarzystwa Leczenia Ran (PTLR), w ramach zajęć na specjalizacjach i kursach prowadzonych w OKPPiP w Rzeszowie. To ostatnie ogniwo mające na celu wzmocnienie grupy zawodowej pielęgniarek, które są zainteresowane profilaktyką i leczeniem ran. Organizowane zajęcia są interdyscyplinarne, a ich celem jest przygotowanie do samodzielnej praktyki związanej z profesjonalną opieką, diagnostyką, profilaktyką, oceną i miejscowym leczeniem rany w wybranych jednostkach chorobowych. W ostatnich trzech latach w zorganizowanych szkoleniach specjalistycznych i kursach specjalistycznych przeszkolono 1061 pielęgniarek i 182 położne:
Kurs specjalistyczny leczenie ran dla pielęgniarek w Polsce południowo wschodniej
Leczenia ran dla pielęgniarek- Rzeszów- 28.03.2017 r.- 01.06.2017 r. (23 osoby)
Leczenie ran dla pielęgniarek- Łańcut - 30.06.2017 r.- 30.09.2017 r. (17 osób)
Leczenie ran dla pielęgniarek – Krosno - (28.06.-21.09.2017) 23 osoby
Leczenie ran dla pielęgniarek – Lesko - (30.06.-28.09.2017) 16 osób
Kurs specjalistyczny Leczenie ran dla położnych w Polsce południowo wschodniej
Leczenia ran dla położnych- Rzeszów - 28.03.2017 r.- 25.05.2017 r. (21 osób)
Leczenie ran dla położnych- Rzeszów - 7.11.2017 r. – 25.01.2018 r. (30 osób)
Powstanie Poradni Leczenia Ran Przewlekłych w ramach Szpitala Specjalistycznego Podkarpackiego Ośrodka Onkologicznego w Brzozowie uchwałą z grudnia 2019 roku
http://g.ekspert.infor.pl/p/_dane/akty_pdf/U78/2020/28/508.pdf
Zaświadczenia o wykorzystaniu metod profilaktycznych i leczniczych w leczeniu ran przewlekłych oraz o szkoleniach przeprowadzonych w tym zakresie:
- OKPPiP.pdf [1.84 MB]
- Geria Med.pdf [332.35 KB]
- Brzozów.pdf [790.98 KB]
- Med Dom.pdf [501.26 KB]
- Działalność Edukacyjno-Medyczna.pdf [3.72 MB]
- Rekomendacja.pdf [69.12 KB]
- Opinia - Grupowa Praktyka Pielęgniarek i Położnych Lublin.pdf [3.85 MB]
- Mobilna Pielęgniarka.pdf [415.83 KB]
- Odleżyny wytyczne.pdf [582.45 KB]
- Odlezyny pięty.pdf [227.05 KB]
W marcu 2020 roku złożono wniosek do prorektora Uniwersytetu Rzeszowskiego o nawiązanie współpracy z Podkarpackim Ośrodkiem Onkologicznym i zmianę nazwy na Kliniczną Poradnię Leczenia Ran, aby można było w ramach działalności poradni prowadzić badania naukowe i szkolić kadry medyczne.Zwieńczeniem wieloletnich działań związanych z edukacją personelu, jak i praktyką zawodową opartą na faktach, jest sformalizowanie prowadzenia działań terapeutycznych w poradni leczenia ran, która na rok 2020 otrzymała kontrakt NFZ w wysokości 40 tys. zł..
Powyższe działania naukowo-dydaktyczne oraz kliniczne wdrażane w ostatnich latach przez zespół badawczy miały następujący wpływ społeczny:
- zwiększenie roli pielęgniarki w profilaktyce i leczeniu ran przewlekłych poprzez podejmowanie samodzielnych działań wynikających z kwalifikacji i kompetencji w środowisku domowym
- poprawa jakości opieki pielęgniarskiej (niepublikowana praca magisterska D. Wierzbińska; Możliwości samopielęgnacji oraz oczekiwania względem personelu medycznego osób z rozpoznaną i leczoną raną przewlekłą w obrębie kończyn dolnych. promotor D. Bazaliński, Rzeszów 2018)
- poprawa dostępności do specjalistów pielęgniarstwa zajmujących się leczeniem ran przewlekłych (utworzenie poradni leczenia ran w Brzozowie, która prowadzi e- konsultacje oraz domowe wizyty pielęgniarskie)
-wdrażanie innowacyjnych metod oczyszczania rany (MDT) i leczenia rany (NPWT)
- zmniejszenie liczby hospitalizacji pacjentów objętych opieką domową https://evereth.pl/przydatnosc-wybranych-metod-oczyszczania-ran-przewleklych-u-chorych-objetych-opieka-hospicyjna-w-warunkach-domowych/
- Uzasadnienie interdyscyplinarności działalności naukowej o przełomowym znaczeniu dla rozwoju nauki
Ukierunkowanie badań dotyczących leczenia ran w ramach pracy naukowej w Kolegium Nauk Medycznych Uniwersytetu Rzeszowskiego nie jest wprawdzie pionierskim działaniem, jednakże w skali kraju, a zwłaszcza Podkarpacia, to jedna z niewielu jednostek, która podjęła kierunki działań rozwojowych w tej dziedzinie. Wiodącym ośrodkiem w kraju są Uniwersytety w Bydgoszczy i Poznaniu. Nawiązano współpracę z prof. Tomaszem Banasiewiczem (Uniwersytet im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu) - specjalistą chirurgii, będącym pionierem w leczeniu ran o różnej etiologii z wykorzystaniem NPWT (prowadzenie warsztatów na konferencji NPWT, wymiana doświadczeń), jak i prof. Marią Teresą Szewczyk (Colegium Medicum w Bydgoszczy) - przygotowanie rozdziałów do podręczników, publikacje do czasopism, prezentowanie prac na konferencjach i prof. Marią Kózką (Uniwersytet Jagielloński w Krakowie) - prezentowanie prac na konferencjach naukowych, publikacje prac zajmujących się aspektami leczenia ran w pielęgniarstwie. Biorąc pod uwagę wykorzystanie metody MDT w oczyszczaniu ran, Uniwersytet Rzeszowski w obecnym czasie jest wiodącą uczelnią zajmującą się tą problematyką. Za szczególne osiągnięcie uznajemy nawiązanie kontaktu i przyszłej współpracy z prof. Ronaldem Schermanem ze Stanów Zjednoczonych (Uniwersytet Kalifornia), który jest światowym ekspertem i pionierem MDT.